Sơ kết 1 năm triển khai Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia

Tham dự hội nghị tại điểm cầu UBND thành phố Hà Nội có Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND Thành phố Lê Hồng Sơn cùng lãnh đạo một số sở, ngành liên quan.

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng chuyển đổi số là xu thế tất yếu và là yêu cầu bắt buộc đối với chúng ta, đang diễn ra rất mạnh mẽ, sâu rộng. Chuyển đổi số giúp giải quyết hiệu quả mối quan hệ giữa Nhà nước, thị trường, xã hội; thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh, hiệu quả sản xuất kinh doanh, giảm chi phí cho người dân, doanh nghiệp, đồng thời, giúp chính quyền các cấp nâng cao năng lực quản lý điều hành. Đảng, Nhà nước ta rất coi trọng và xem đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu.

Nhiệm vụ của Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số và Tổ công tác triển khai Đề án 06 là rất nặng nề. Trong đó, chúng ta vừa phải chỉ đạo, tổ chức thực hiện các chủ trương, cơ chế, chính sách nhằm thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số quốc gia, gắn kết chặt chẽ với cải cách hành chính; phát triển Chính phủ số, hướng tới nền kinh tế số, xã hội số, công dân số.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các đại biểu tham dự Hội nghị thẳng thắn đánh giá rõ ràng, khách quan, minh chứng bằng số liệu cụ thể về việc thực hiện nhiệm vụ theo kế hoạch năm 2022 của Ủy ban chuyển đổi số quốc gia và Đề án 06; đánh giá ý nghĩa, hiệu quả của chuyển đổi số của bộ, ngành, địa phương mình; nhận diện các tồn tại, hạn chế, yếu kém, vướng mắc, rào cản, điểm nghẽn làm cản trở đến việc công cuộc chuyển đổi số quốc gia và triển khai Đề án 06; đồng thời, tìm đúng nguyên nhân của tồn tại, hạn chế, bài học kinh nghiệm thì mới có giải pháp hữu hiệu.

Thủ tướng đề nghị các ngành, địa phương chia sẻ những kinh nghiệm hay, bài học quý, những giải pháp cụ thể trong triển khai chuyển đổi số quốc gia, Đề án 06; xác định rõ các quan điểm, định hướng và các nhiệm vụ giải pháp trọng tâm thời gian tới, cũng như trong dài hạn.

Tham luận tại Hội nghị, Phó Chủ tịch Thường trực UBND Thành phố Lê Hồng Sơn cho biết, nhận thức ý nghĩa, tầm quan trọng của Đề án, UBND thành phố Hà Nội đã quán triệt, chỉ đạo các sở, ban, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã triển khai thực hiện Đề án quyết liệt, có trọng tâm. Các sở, ngành, UBND các cấp trên địa bàn đã nhận thức nghiêm túc, sâu sắc, chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ các biện pháp, giải pháp để huy động sự vào cuộc của các cấp, các ngành; tích cực triển khai các nhiệm vụ đảm bảo hiệu quả, đúng tiến độ.

Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của Thành phố (thử nghiệm) đã kết nối và khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư trong việc giải quyết thủ tục hành chính; đã cơ bản triển khai 24/25 dịch vụ công thiết yếu (đạt 96%), đảm bảo hoàn thành 25/25 dịch vụ công thiết yếu trong năm 2022.

Về thực hiện điểm 2 nhóm thủ tục hành chính liên thông, Thành phố đã tiếp nhận đạt tỷ lệ  37,1% liên thông khai sinh/tổng số (3.067/9.653) và 10,1% liên thông khai tử/tổng số (291/2.858), tiếp tục tích cực cùng các Bộ, ngành tháo gỡ các vướng mắc trên thực tế. Thực hiện làm sạch dữ liệu, phát triển công dân số đảm bảo “đúng, đủ, sạch, sống” và khai thác các tiện ích từ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư: 6.018.769 thẻ CCCD - 4.026.354 hồ sơ cấp định danh điện tử, đạt 64,7%; kích hoạt 15.121 định danh mức 1 và 528.785 định danh mức 2.

Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Thường trực UBND Thành phố Lê Hồng Sơn cũng cho rằng, hiện nay, việc tham gia của người dân với các tiện ích do cơ quan hành chính Nhà nước cung cấp đặc biệt tham gia giải quyết các thủ tục hành chính theo phương thức điện tử còn hạn chế, chưa tương xứng với số lượng công dân có thể thực hiện dịch vụ công tốt trên môi trường mạng.

Về nguyên nhân, theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND Thành phố Lê Hồng Sơn, chất lượng các dịch vụ công trực tuyến vẫn chưa cao, các quy định pháp luật chuyên ngành chưa kịp thời điểu chỉnh song hành cùng với các ứng dụng công nghệ thông tin có thể đáp ứng gây tâm lý “khó chịu” khi thực hiện các dịch vụ công trực tuyến.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND Thành phố phân tích, một trong những rào cản khiến người dân chưa mặn mà sử dụng dịch vụ công trực tuyến là việc có và sử dụng các thiết bị công nghệ hỗ trợ và các dịch vụ trên mạng Internet của người dân còn hạn chế. Không phải người dân nào cũng có máy in, máy scan…và thao tác trên thiết bị di động chưa thực sự đơn giản. Đặc biệt là rào cản về thói quen, tâm lý. Thói quen và tâm lý truyền thống của người dân khi làm thủ tục hành chính với suy nghĩ "chắc chắn", và để được hỏi, hướng dẫn cụ thể các loại hồ sơ, giấy tờ liên quan và thường đến thẳng cơ quan hành chính để làm, và cảm thấy an tâm hơn khi đến trực tiếp. Ngoài ra, quy trình phức tạp sẽ khiến người dân ngại thao tác online. Những thủ tục với nhiều quy trình phức tạp sẽ khiến người dân bị rối, từ đó hạn chế sử dụng.

Trên cơ sở xác định được nguyên nhân và kinh nghiệm từ năm 2016 khi Hà Nội triển khai các dịch vụ công trực tuyến liên thông, Thành phố đã tập trung xác định mục tiêu với phương châm “Người dân biết - Người dân sử dụng - Người dân tuyên truyền”. Đây là phương thức “lan tỏa” hữu hiệu nhất để tăng hiệu quả sử dụng các dịch vụ công trực tuyến, đặc biệt đối với 2 nhóm dịch vụ công liên thông như hiện nay. Khi người dân đã trực tiếp trải nghiệm và nhận được các giá trị mà dịch vụ công trực tuyến mang lại như tiết kiệm thời gian, chi phí, thuận lợi… thì chính người dân sẽ là “tuyên truyền viên” hữu hiệu nhất, sự chia sẻ và truyền đạt qua kết quả trải nghiệm của người dân với bạn bè, người thân.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND Thành phố cho biết, thành phố Hà Nội triển khai tập trung vào truyền thông cơ sở và hướng dẫn “cầm tay chỉ việc”. Trong đó, việc thông tin truyền thông cơ sở được tập trung chỉ đạo đẩy mạnh thông qua thông tin báo chí, tài liệu tuyên truyền, phát thanh, chuyên mục, video clip hướng dẫn, các kênh thông tin mạng (Zalo, Facebook, Tiktok... ). Đặc biệt các thông điệp truyền thông trên nền tảng mạng xã hội Ban Chỉ đạo 06 Thành phố xây dựng 1 chương trình “Chúng tôi là công dân số” với phương thức đơn giản, dễ hiểu.

Về hướng dẫn “cầm tay chỉ việc” với vai trò nòng cốt là đội ngũ cán bộ, công chức làm việc tại Bộ phận Một cửa cấp – đây là đội ngũ sẽ trực tiếp thông tin đến công dân về các tính năng, tiện ích, các dịch vụ công hiện đang cung cấp, đồng thời, hướng dẫn công dân cách thức thực hiện và hoàn tất 1 hồ sơ nộp trực tuyến khi lần đầu công dân tiếp cận.

Đoàn Thanh niên với sức trẻ và mức độ am hiểu về công nghệ thông tin, việc tham gia hướng dẫn và tuyên truyền tại Bộ phận Một cửa các cấp của các đơn vị và lan tỏa tiếp tới gia đình, bạn bè. Đặc biệt là nhóm đối tượng học sinh từ cấp THCS, sinh viên trên địa bàn, là nhóm hướng dẫn sử dụng các thiết bị và ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện hướng dẫn cho ông bà, bố mẹ về các cách thức sử dụng các thiết bị công nghệ thông tin phục vụ thực hiện các dịch vụ công trực tuyến để hướng tới mục tiêu “công dân số”.

Ngoài ra, còn có vai trò quan trọng của đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan hành chính của Thành phố. Gắn kết và huy động sự vào cuộc của các tổ chức chính trị, chính trị xã hội với lực lượng chính là cán bộ, hội viên, đoàn viên tại cơ sở - thành viên các tổ công tác Đề án 06 tại các thôn, bản, tổ dân phố. thành lập Tổ công nghệ số cộng đồng để “đi từng ngõ, gõ từng nhà” hướng dẫn người dân sử dụng các ứng dụng công nghệ thông minh, dịch vụ hành chính công.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND Thành phố cũng cho biết, thành phố Hà Nội sẽ tiếp tục hoàn thiện các dịch vụ công trực tuyến với chất lượng tương xứng và quy trình thuận lợi, đơn giản. Thành phố đã và đang chỉ dạo các đơn vị tăng cường và rà soát, xây dựng Hệ thống thông tin dữ liệu theo đúng quy định và hướng dẫn, bảo đảm chuẩn kết nối giữa các Hệ thống.

Ngoài ra, Thành phố đang giao các đơn vị nghiên cứu, báo cáo cấp có thẩm quyền việc ưu tiên hỗ trợ chữ ký số miễn phí cho công dân khi sử dụng các dịch vụ công trực tuyến, miễn hoặc hỗ trợ, ưu tiên một phần phí, lệ phí đối với công dân thực hiện các dịch vụ công trực tuyến.